Қазіргі заманда білім беру саласы қоғамның дамуы үшін шешуші факторлардың бірі болып табылады. Білім беру жүйесінің тиімділігі мен сапасы, ең алдымен, мұғалімдердің кәсіби біліктілігіне және олардың оқушылармен қарым-қатынасына байланысты. Шәкірт жүрегіне жол тапқан тұлғалар осы салада ерекше орын алады, себебі олар оқушылардың мотивациясын арттыруда және білім алуға деген қызығушылықтарын оятуда ерекше рөл атқарады.
Білім беру жүйесінде мұғалімнің рөлі тек қана білім беруші ретінде шектелмей, сонымен қатар тәрбиеші, кеңесші және мотиватор ретінде де көрініс табады. Мұндай тұлғалардың оқушыларға тигізетін әсері олардың болашақта қандай азамат болып қалыптасуына тікелей ықпал етеді. Сондықтан білім беру саласының тиімділігін арттыру мақсатында шәкірт жүрегіне жол таба алатын мұғалімдердің тәжірибесін зерттеу және оны кеңінен қолдану маңызды. Қазіргі қоғамдағы білім беру жүйесінің өзектілігі, ең алдымен, жаһандану процестерімен, технологиялық жаңалықтармен және әлеуметтік-экономикалық өзгерістермен байланысты. Осыған орай, мұғалімдер өздерінің кәсіби біліктілігін үздіксіз жетілдіріп, заманауи оқыту әдістерін меңгеруі қажет. Бұл өз кезегінде білім беру сапасын арттыруға, оқушылардың білім деңгейін жақсартуға және қоғамның интеллектуалдық әлеуетін нығайтуға мүмкіндік береді.
Білім беру процесінде кездесетін негізгі мәселелердің бірі – оқушылардың білімге деген ынтасының төмендеуі. Мұны шешу үшін мұғалімдер оқытудың интерактивті әдістерін қолданып, оқушылар мен тиімді қарым-қатынас орнатуы қажет. Сондай-ақ, білім беру мазмұнын өмірмен байланыстырып, оқушылардың қызығушылығына сәйкес келетін тақырыптарды енгізу арқылы олардың білімге деген қызығушылығын арттыруға болады.
Білім беру процесінде мұғалімнің рөлі ерекше. Олар тек білім беруші ретінде емес, сонымен қатар тәрбиеші, кеңесші және мотиватор рөлін атқарады. Мұндай тұлғалар оқушылардың мотивациясын арттырып, білім алуға деген қызығушылығын оятады. Осы орайда, шәкірт жүрегіне жол тапқан мұғалімдердің тәжірибесін талдау маңызды. Бүгінде біздің мектебімізде де шәкірт жүрегінен орын тапқан көптеген ұстаздар бар. Олар – өз ісіне берілген, әр оқушының дамуына шын ықыласпен атсалысып жүрген жандар. Сол ұстаздарымыздың бірі де бірегейі, тарих пән мұғалімі Ильясова Ақмарал Абубакировна. Ұстаздық жолын бастамасын Сабырхан Асанов атындағы №38 жалпы білім беретін мектептен бастап өз еңбек жолында талай белестерді бағындыра отырып өз шәкірттерінің қанатын қатайтып шығарған ұстаз. Бүгінде Ақмарал апайымыз бірнеше аудандық, облыстық, республикалық жарыстарда өз шәкірттерімен көрінуде. Ұстаздың еңбегі – көрінбейтін, бірақ өте салмақты еңбек. Оның жемісі бірден байқалмайды, бірақ жылдар өте келе шәкіртінің жетістігі арқылы көрінеді. Әрбір шәкірттің табысы – ұстаз еңбегінің жеңісі. 2024-2025 жылдар аралығында 9-10 сыныптар арасында өтілетін «Менің шағын Отаным» байқауы бойынша өз шәкірті Умирзақ Жанерке аудан ішінде І орынмен, облыстан І орын иеленіп, респуликалық кезеңде алғыс хатпен марапатталды. Сонымен бірегеТүркістан облысының білім басқармасының «Облыстық дарынды балаларды анықтау және қолдау орталығы» КММ Колледж және мектеп мұғалімдерінің кәсіби біліктілігін арттыру мақсатында ұйымдастырылған ҮІ республикалық «Үздік педагог» олимпиадасының қорытынды кезең нәтижесі бойынша ІІ дәрежелі дипломмен марапатталады. 2024-2025 оқу жылында Зерде ғылыми зерттеу жұмыстары мен шығармашылық (2-7 сынып оқушылары арасында) жобалар конкурсының аудандық кезеңінде үздік жоба зерттеу жұмысы үшін С.Асанов атындағы №38 жалпы орта мектебінің 6 сынып оқушысы Тәжібай Нұрай ІІ дәрежелі дипломмен марапатталды. 7 сыныптан Алибек Меруерт жүлделі І орынмен марапатталды . 2025 оқу жылында өткізілген олипиадалардан да оқушылары жоғары нәтижелерге ие болды. 5-сыныптар арасындағы өткізілген олимпиада бойынша; тарих пәнінен Айтбай Сырғалым ІІ орын, 6 сыныптан Тәжібай Нұрай ІІІ орын, 7 сыныптан Әбдімәлік Жанарыс алғыс хатпен, ал 8 сыныптан Асилбек Аяна жүлделі ІІ орынмен марапатталды. Жыл сайын өзінің әдістемелік жұмыстарымен обылыстық семинарларда да бөлісіп келуде. Осылай еңбектерінің арқасында өткен оқу жылы соңында сараланып Ильясова Акмарал Абубакировна жылдың «Үздік тарих пәнінің мұғалімі -2024» марапатымен марапатталды.
Шәкірт жүрегіне жол тапқан тұлғалардың педагогикалық тәжірибесі бірнеше негізгі қасиеттерге негізделеді. Біріншіден, олар оқушылармен сенімді қарым-қатынас орната біледі. Бұл оқушылардың өзіне деген сенімін күшейтіп, олардың білімге деген қызығушылығын арттырады. Екіншіден, мұндай мұғалімдер оқытудың интерактивті әдістерін қолданады, бұл оқушылардың оқу процесіне белсенді қатысуына мүмкіндік береді. Қоғамдағы әлеуметтік-мәдени өзгерістер білім беру процесіне тікелей әсер етеді. Жаһандану, технологиялық жаңалықтар, әлеуметтік-экономикалық өзгерістер мұғалімдердің кәсіби біліктілігін үздіксіз жетілдіруді талап етеді. Бұл өз кезегінде білім беру сапасын арттыруға және оқушылардың білім деңгейін жақсартуға ықпал етеді. Мысалы, Финляндияның білім беру жүйесі шәкірт жүрегіне жол тапқан мұғалімдердің арқасында әлемде жоғары көрсеткіштерге ие. Олар оқушылардың жеке ерекшеліктерін ескеріп, оқу процесін соған сәйкес құрады. Нәтижесінде, олардың білім беру жүйесі тиімділігімен және нәтижелілігімен ерекшеленеді.
Шәкірт жүрегіне жол тапқан тұлғалардың білім беру саласындағы маңыздылығы олардың оқушыларға тигізетін әсерімен байланысты. Мұндай мұғалімдер тек білім берумен шектелмей, оқушылардың болашақта қандай азамат болып қалыптасуына ықпал етеді. Олар қоғамның зияткерлік әлеуетін нығайтуға үлес қосады.
Қорыта айтқанда, шәкірт жүрегіне жол тапқан тұлғалардың тәжірибесін зерттеу және оны білім беру процесінде қолдану арқылы қоғамның зияткерлік деңгейін көтеруге және әлеуметтік-экономикалық дамуына үлес қосуға болады. Мұғалімдердің кәсіби дамуын жетілдіру, оқыту әдістерін жаңарту және оқушылармен тиімді қарым-қатынас орнату арқылы бұл мақсаттарға қол жеткізуге болады. Осындай ұстаздарымыздың арқасында мыңдаған шәкірт өз арманын тауып, өмір жолына қадам басуда. Ал ұстаз есімі-сол шәкірттердің жүрегінде мәңгі сақталуда.
Ануарбек МЫРЗАХАСОВ,
С. Асанов атындағы номер 38 жалпы білім беретін мектеп коммуналдық
мемлекеттік мекемесінің мектеп директоры.